Polski oddział Fiata świętuje jubileusz. Dokładnie 100 lat temu – 2 lutego 1920 roku – podpisano umowę, na mocy której powstała spółka akcyjna Polski Fiat. Firma zajmowała się sprzedażą, obsługą i naprawą włoskich samochodów.

Już wcześniej samochody turyńskiego producenta były znane mieszkańcom kraju nad Wisłą, bowiem 1 maja 1913 roku otwarto pierwszy salon sprzedaży Fiata, który powstał z inicjatywy firmy Herman Meyer. Niecałe 7 lat później to samo przedsiębiorstwo podpisało kontrakt z Fiatem, dzięki czemu powstała spółka Polski Fiat, przy czym turyński producent dysponował 51% udziałów. Pod koniec 1921, Fiat wykupił od firmy Herman Meyer udziały, przejmując 98% kapitału zakładowego.

Przy rocznej sprzedaży na poziomie 450 samochodów, Fiat był jedną z najbardziej popularnych marek w Polsce w połowie lat 20. Najpopularniejszy był model 501. Sprzedażą zajmowały się niezależne punkty w głównych miastach. 21 września 1931 dyrekcja Państwowych Zakładów Inżynieryjnych podpisała umowę licencyjną na produkcję samochodów. Na mocy umowy produkowane były modele 508/III i 518, a także pojazdy użytkowe, takie jak 612 L i R oraz 618. Niestety po II wojnie światowej fabryka odpowiedzialna za wytwarzanie pojazdów marki Fiat została doszczętnie zniszczona. 

W 1948 roku podpisano kontrakt na budowę fabryki zdolnej do wytwarzania do 10 000 pojazdów rocznie. Prace budowlane w Żeraniu wystartowały w 1949 roku, ale nie trwały długo – rok później zerwano umowę ze względu na zaostrzenie zimnowojennych nastrojów.

W 1964 roku polski rząd postanowił uruchomić fabrykę FSO w Warszawie. Umowę podpisano 22 grudnia tego samego roku i na jej mocy możliwe było wytwarzanie modelu 1300/1500.Wkrótce został on zastąpiony przez 125. Spośród 1,45 mln sztuk wyprodukowanych w latach 1967-1991, aż 875 tysięcy przeznaczono na eksport. Zaś w październiku 1971 roku z fabryki w Bielsku-Białej zjechały pierwsze egzemplarze Fiata 126p. W 1992 roku zakład produkcyjny został przekształcony w spółkę akcyjną i sprzedany koncernowi Fiat Auto. 

Niezwykle istotne dla losów Polski było podjęcie decyzji o ulokowaniu produkcji Pandy w Tychach, co wiązało się z inwestycją rzędu 570 mln euro. Tam też rozpoczęto wytwarzanie jednostki 1.3 MultiJet. Niedługo później, bo w 2007 roku, z linii produkcyjnej zaczęły zjeżdżać pierwsze pięćsetki. 

Z tyskiej fabryki wyjeżdżały także takie modele Fiata, jak: Seicento, Punto, Bravo, Brava, Marea, Ducato, Uno, Siena czy Palio Weekend. Obecnie Zakład FCA Poland produkuje Fiata i Abartha 500 oraz Lancię Ypsilon. Od 1971 do 2019 roku bielska i tyska fabryka wyprodukowały przeszło 12 milionów samochodów, w tym ponad 2 miliony kultowego modelu 500.

Autor: Tomasz Nowak

Zdjęcia: Materiały prasowe